Bộ trưởng Đào Ngọc Dung trả lời chất vấn
Chất vấn Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, đại biểu Nguyễn Thanh Cầm (đoàn Tiền Giang) đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp sử dụng có hiệu quả nguồn lao động sau khi đi làm việc ở nước ngoài về nước; kế hoạch đưa xuất khẩu lao động cơ cấu hợp lý để bảo đảm cân đối lực lượng lao động trong nước, đặc biệt tại các khu công nghiệp.
Trả lời chất vấn của đại biểu, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu rõ theo tinh thần Luật đưa người Việt Nam đi lao động ở nước ngoài, trung bình 1 năm có khoảng 120 nghìn đến 143 nghìn người đi lao động đi làm việc ở nước ngoài. Trong đó riêng 2023, đã có 112 nghìn người đi lao động đi làm việc ở nước ngoài, chủ yếu là thị trường Nhật Bản và Đài Loan.
“Nguồn lực lao động nước ngoài này trung bình một năm đem lại nguồn lợi cho đất nước từ 3,5 – 4 tỷ USD”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung thông tin. Để phát huy hiệu quả của lực lượng lao động ở nước ngoài, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, vấn đề này Chính phủ đã có chỉ đạo trong các nghị quyết. Bộ LĐTBXH đã và đang thực hiện các giải pháp như xây dựng trang thông tin điện tử, xây dựng sàn giao dịch việc làm cho đối tượng này; kết nối doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp nước ngoài như trường hợp lao động ở Nhật Bản về nước thì có thể lao động ở các doanh nghiệp Nhật Bản, sẽ phát huy được năng lực; hoặc trường hợp lao động ở doanh nghiệp trong nước có thể sang doanh nghiệp nước ngoài…
Đại biểu Nguyễn Thanh Cầm (đoàn Tiền Giang) chất vấn
Ngoài ra, có quy định bổ sung hình thức lao động ngắn hạn, thời vụ, theo mùa… để tận dụng năng lực, sở trường. Tạo điều kiện cho nhóm đối tượng này được vay vốn tiếp tục sản xuất, kinh doanh.
Về quy mô lực lượng lao động, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết trong 1 năm Bộ giải quyết 1,6 -1,7 triệu lao động trong nước, thì với số lượng lao động nước ngoài hiện nay chiếm khoảng 10%, đồng thời duy trì từ 500 – 650 nghìn người thường xuyên lao động ở nước ngoài, thì quy mô này là vừa phải.
“Đồng thời căn cứ nhu cầu lao động trong nước để có cân đối, điều chỉnh số lượng lao động đưa đi làm việc ở nước ngoài, giữ tỉ lệ phù hợp không ảnh hưởng đến trong nước” – Bộ trưởng khẳng định.
Trước đó, tại phiên chất vấn chiều 7/11, đại biểu Nguyễn Văn Thi (đoàn Bắc Giang) cũng quan tâm đến vấn đề đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Đại biểu cho rằng, việc này liên quan chặt chẽ đến năng suất lao động.
Trả lời câu hỏi của đại biểu, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho rằng, năng suất lao động là một trong các chỉ tiêu vừa qua chúng ta không đạt, 2-3 nhiệm kỳ đều khó khăn trong vấn đề này.
Để nâng cao năng suất lao động, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đề cập đến 4 vấn đề quan trọng: Công nghệ đổi mới sáng tạo; Vốn, nhiều vốn và vốn chất lượng cao rất quan trọng, sẽ giúp các quốc gia để xây dựng nền tảng sản xuất, chế biến; Nguồn nhân lực chất lượng cao, đây là yếu tố nền tảng, nhất là về chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ và ý thức tổ chức của người lao động; Và kinh nghiệm cho thấy các quốc gia phát triển, năng suất lao động cao thường tỉ lệ lực lượng lao động phi chính thức thấp.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung thông tin, vừa qua sau Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có phân công rất rõ ràng, Đề án về nâng cao năng suất lao động giao cho Bộ Khoa học & Công nghệ; Đề án nâng cao năng suất, đặc biệt đào tạo chất lượng cao thì Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì. Còn về hệ thống đào tạo trường nghề và giáo dục thì chúng tôi cùng với Bộ Giáo dục.
Đại biểu Nguyễn Văn Thi (đoàn Bắc Giang) chất vấn.
Theo đó, hiện nay toàn bộ các trường nghề, ở địa phương quản lý nhà nước trực tiếp và chủ quản. Hiện có 99 trường thì do các bộ, ngành quản lý trực tiếp, chủ quản. Còn chúng tôi là thực hiện chức năng quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp, chủ yếu là tham mưu xây dựng các chủ trương, các chính sách, kiểm tra, đôn đốc, thanh tra, kiểm tra, v.v. và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ.
“Chúng tôi đã tham mưu để Ban Bí thư có Chỉ thị 21 ngày 04/5/2023, Nghị quyết của Quốc hội vừa rồi cũng đã giao nhiệm vụ rất rõ ràng, tham mưu cho Chính phủ để ban hành chiến lược giáo dục nghề nghiệp đến năm 2030, ban hành quy hoạch giáo dục nghề nghiệp. Đồng thời, đang phối hợp Bộ Kế hoạch và Đầu tư để xây dựng đề án chất lượng cao”, Bộ trưởng phân tích rõ.
Từ đó, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, để cải thiện năng suất lao động thời gian tới, sẽ tập trung vào 5 giải pháp căn bản sau: Một là, tuyên truyền nâng cao nhận thức để tạo sự ủng hộ của xã hội, các bậc cha mẹ, người học, nhất là người học, học ra trường phải có nghề, có thu nhập và được học liên thông nếu có nhu cầu. Hai là, sắp xếp lại quy hoạch mạng lưới. Ba là, chuyển đổi cơ cấu lao động. Bốn là, phát triển hệ thống giáo dục nghề nghiệp theo hướng mở, linh hoạt, đáp ứng yêu cầu thị trường. Năm là, kết nối doanh nghiệp đào tạo kép, mỗi doanh nghiệp phấn đấu để trở thành 1 trường nghề. Kinh nghiệm của các nước phát triển, đặc biệt là các nước có trình độ cao như Đức, Úc hay một số quốc gia coi doanh nghiệp là trường nghề.